Instytut Psychologii

KONSULTACJE

Konsultacje w semestrze letnim 2020/2021: preferuję kontakt mailowy, możliwy również kontakt przez komunikator "Teams" po mailowym umówieniu terminu. 

Tematyka seminarium magisterskiego

Seminarium jest osadzone w nurcie psychologii pozytywnej. Na wstępie będziemy analizowali teoretyczne i praktyczne możliwości rozwijania szczęścia, zdrowia i efektywnego funkcjonowania w perspektywie całego życia. Dokonamy przeglądu literatury na temat podmiotowych uwarunkowań ludzkiego szczęścia, zajmiemy się zasobami takimi jak:

• cechy osobowości,
• uwarunkowania temperamentalne,
• poczucie samoskuteczności,
• umiejscowienie poczucia kontroli,
• samoakceptacja i poczucie własnej wartości,
• optymizm, nadzieja i poczucie humoru,
• umiejętność ekspresji i opanowywania emocji,
• kompetencje społeczne,
• samokontrola i siła woli,
• pozytywna emocjonalność i inteligencja emocjonalna,
• proaktywne radzenie sobie ze stresem,
• poczucie pozytywnego bilansu życia i spójnej historii życia,
• poczucie wzrostu potraumatycznego,
• kreatywność,
• mądrość – integracja wiedzy, emocji i zachowania,
• poczucie koherencji i inne metazasoby.

Wymienione zasoby, leżące u podstaw radzenia sobie w życiu i osiągania szczęścia, mogą stanowić zmienne badawcze w pracach magisterskich. Możliwe są oczywiście także inne zmienne związane z zainteresowaniami seminarzystów. Dla wyszczególnionych powyżej zasobów, potencjałów dobrego życia, opracowano kwestionariuszowe metody pomiaru, co może usprawnić powstawanie prac wykorzystujących model badań ilościowych. Możliwe są także modele mieszane (metody ilościowe i jakościowe) lub zastosowanie jedynie metod jakościowych (zbieranie i analiza wywiadów, narracji). Wartość realizowanej pracy może podnosić analiza znaczenia wybranego zasobu (zasobów) w perspektywie rozwojowej, czyli znaczenia zasobu na różnych etapach życia człowieka. Mam tu na myśli jedynie człowieka dorosłego, czyli wiek wczesnej, średniej i późnej dorosłości, bowiem w tych etapach rozwoju się specjalizuję. Szczególnie ciekawe, w kontekście starzenia się polskiego społeczeństwa oraz wydłużenia wieku przedemerytalnego, wydaje się badanie przyczyn pomyślnego starzenia się. Ma to aspekt nie tylko poznawczy, ale także pragmatyczny, bowiem absolwenci coraz częściej są zatrudniani w charakterze psychologów rozwiązujących problemy osób starszych, dlatego specjalizacja w psychologii starzenia się (psychogerontologii) może okazać się bardzo przydatna po ukończeniu studiów.

Podsumowując powyższe, celem seminarium będzie przeprowadzenie badań w ramach jednego z następujących obszarów: 

  1. Podmiotowe i środowiskowe uwarunkowania szczęścia i zdrowia człowieka dorosłego.

  2. Porównanie źródeł dobrostanu na różnych etapach dorosłości.

  3. Strategie maksymalizowania dobrostanu.

  4. Podmiotowe i środowiskowe uwarunkowania pozytywnego starzenia się.

Organizacja seminariów I – IV:

Seminarium I

Jak wspomniano powyżej, w pierwszej kolejności na seminarium będziemy analizowali teoretyczne i praktyczne możliwości rozwijania szczęścia, zdrowia i efektywnego funkcjonowania w perspektywie całego życia. Dokonamy przeglądu literatury na temat podmiotowych uwarunkowań ludzkiego szczęścia. Następnie zajmiemy się metodologią pomiaru dobrostanu oraz zasobów psychologicznych człowieka - omówimy dostępne metody badania poczucia jakości życia oraz jego osobowościowych i kompetencyjnych uwarunkowań. Równolegle do pracy nad tymi zagadnieniami będziemy omawiać technikę pisania tekstu naukowego oraz przypomnimy ogólne prawidłowości metodologii badań ilościowych i jakościowych. W związku z tak sformułowanym ogólnym przebiegiem seminarium, poniżej dzielę literaturę na dwie grupy: 1. dotyczącą psychologii pozytywnej i zasobów szczęśliwego życia; 2 dotyczącą metodologii badań. Efektem tej części seminarium będzie sformułowanie tematu pracy, jego uzasadnienie, ogólne ustalenie celu pracy i problemów badawczych.

Seminarium II

Na zajęciach będziemy pogłębiać teoretyczny, metodologiczny i organizacyjny aspekt wybranego przez seminarzystę tematu pracy. Uszczegółowimy charakter i strukturę problemu - doprecyzujemy definicje pojęć, zmiennych, typy zależności oraz pytania badawcze i hipotezy. Zastanowimy się, jakie są ewentualne problemy etyczne planowanych badań. Ponadto nadal będziemy gromadzić literaturę przedmiotu, podejmiemy prace nad teoretyczną częścią dysertacji oraz przygotujemy metody badawcze i zaplanujemy badania pilotażowe. Efektem tej części seminarium będzie wstępna wersja części teoretycznej oraz fragment części metodologicznej (opis metod badawczych).

Seminarium III

Na początku seminarium III musimy ostateczne rozprawić się z częścią teoretyczną i uszczegółowić część metodologiczną. Równolegle będziemy prowadzić badania, a po wstępnym zestawieniu ich wyników można nieśmiało wysunąć pierwsze wnioski (zweryfikować hipotezy), co będzie stanowiło inspirację do pisania części empirycznej, tj. opisania i interpretacji wyników badań, po ich uprzednim zestawieniu, opracowaniu i statystycznej weryfikacji. Ten etap pracy seminaryjnej zazwyczaj jest dosyć żmudny (dużo badań, podliczania danych i  ich „wklepywania” do komputera) – wszystko po to, aby w następnym semestrze wkroczyć w bardziej intelektualnie barwny etap pracy.

Seminarium IV

Ostatni semestr seminarium powinien zwieńczyć pracę poprzednich etapów. Dlatego w pierwszej kolejności będziemy kończyli część empiryczną. W jej podsumowaniu wyniki poddamy dyskusji w świetle literatury przedmiotu. Oczywiście nie uchylamy się także od osobistych refleksji, które nasunęły się w trakcie całej pracy badawczej. Na tym etapie pracy będziemy musieli jeszcze raz przejrzeć jej całość, aby mieć pewność, że wcześniej zatwierdzone części dobrze korespondują z częścią empiryczną, jej wnioskami i zakończeniem. Słowem – należy wszystkie części pracy (włącznie ze wstępem i zakończeniem) spiąć swego rodzaju „klamrą”. Ostatecznej weryfikacji podlega tu też strona formalno-językowa i struktura/układ pracy.

Literatura na temat psychologii pozytywnej i zasobów szczęśliwego życia

1. Carr, A. (2009). Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
2. Czapiński, J. (2004) (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Frąckowiak, T. (2012). Poczucie jakości życia osób długowiecznych. Psychologia Rozwojowa, tom 17, nr 1, s. 101-114.
4. Heszen, I., Sęk, H. (2008). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5. Hill, R., D. (2010). Pozytywne starzenie się. Warszawa: Wydawnictwo Laurum.
6. Poprawa, R. (2001). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. [W:] G. Dolińska-Zygmunt. Podstawy psychologii zdrowia (s. 103-141). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
7. Seligman, M. E. P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina (s. 13-143).
8. Straś-Romanowska, M., Frąckowiak, T. (2008). Potoczne przekonania na temat starzenia się w świetle badań psychologicznych.[ W]: J., T. Kowaleski, P. Szukalski (red.). Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9. Tedeschi, R. G., Calhoun, L. G. (2007). Podejście kliniczne do wzrostu po doświadczeniach traumatycznych. [W:] P. A. Linley, S. Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce (s. 230-248). Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN.
10. Trzebińska, E. (2008). Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
11. Vaillant, G. E. (2007). Pozytywne starzenie się. [W:] P. A. Linley, S. Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce (s. 334-362). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura na temat metodologii badań

1. Bedyńska, S., Brzezicka, A. (red.) (2007). Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej ACADEMIKA.
2. Brzeziński, J. (2007). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Francuz, P. Mackiewicz, R. (2005). Liczby nie wiedzą , skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce nie tylko dla psychologów. Lublin: Wydawnictwo KUL.